เสาอโศกที่เวสาลี เมืองน้ำมนต์

ก่อนอื่นข้าพเจ้าคงต้องขอ “ขำ” คำโตๆ กับการพยายามใส่ความอรรถกถาของมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย  ซึ่งพระคึกฤทธิ์  โสตฺถิผโล  ด่ามหามกุฏราชวิทยาลัยว่า นำเรื่องพระอานนท์นำบาตรของพระพุทธเจ้าไปทำน้ำมนต์ที่เมือง “ราชคฤห์”  ซึ่งความจริงแล้ว ในอรรถกถาบันทึกไว้ชัดเจนว่า ที่เมือง “เวสาลี”  จะด่าเขาทั้งที  หาข้อมูลให้มันดีๆ หน่อยจะดีไหม

https://www.youtube.com/watch?v=nHnt1eIJv0U&feature=youtu.be

ก็เมืองเวสาลีนี่เองที่พระเจ้าอโศกค้นพบและมีการสร้างเสาหินไว้เป็นอนุสรณ์เพื่อบอกทางแก่คนรุ่นหลัง  ภูมิศาสตร์ของเมืองเวสาลีนี้  มีกำแพง ๓ ชั้น ตรงกับอรรถกถารัตนสูตรซึ่งกล่าวไว้ว่า   พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับยืนใกล้ประตูพระนครทรงเรียกท่านพระอานนท์มา สั่งว่า 

ดูก่อนอานนท์ เธอจงเรียนรัตนสูตรนี้ ถือเครื่องประกอบพลีกรรม เที่ยวเดินไประหว่างปราการ ๓ ชั้นแห่งกรุงเวสาลีกับพวกเจ้าลิจฉวีราชกุมาร ทำพระปริตร แล้วได้ตรัสรัตนสูตร. 

ข้าพเจ้าไม่ได้เห็นว่า คำในอรรถกถานี้เป็นพุทธวจนะ แต่เรื่องราวในอรรถกถาเป็นเรื่องเล่าจากพระอรรถกถาจารย์   ซึ่งทรงจำสืบเนื่องกันมา  ท่านกล้าปฏิเสธในสิ่งที่ท่านไม่เคยรู้ไม่เคยเห็น   แต่ก็น่าแปลกใจที่ท่านกลับยืนยันในพระเจ้าอโศกว่าเป็นผู้บันทึกพุทธวจนะลงในเสาอโศก ซึ่งไม่เป็นความจริงตามหลักฐานที่คนรุ่นหลังได้ขุดพบมา

วิธีคิดง่ายๆ  เสาอโศกตั้งอยู่ที่เมืองเวสาลี  ในอรรถกถาเล่าเรื่องการทำน้ำมนต์ไว้ว่าทำที่เมืองเวสาลี  ลักษณะทางภูมิศาสตร์ตรงกับที่ปรากฏในอรรถกถาที่สืบทอดกันมาเป็นพันๆ ปี  ส่วนท่าน  เด็กเพิ่งจะเกิดเมื่อไม่กี่สิบปี กลับกล้าเถียงคอเป็นเอ็นในสิ่งที่ตนมิได้รู้ มิได้เห็น มิได้ยินมาด้วยตนเอง  คำพูดของท่าน จึงมีน้ำหนักน้อยกว่าพระอรรถกถาจารย์ 

ท่านกอดขาพระเจ้าอโศกไว้แน่น ในขณะที่ท่านปฏิเสธเหตุการณ์ที่บันทึกไว้ในคัมภีร์ ท่านรู้ชัดแล้วหรือว่า พระเจ้าอโศกยืนยันว่า สถานที่แห่งนี้ ไม่มีการทำน้ำมนต์  ท่านไปสัมภาษณ์เชิงลึกพระเจ้าอโศกมหาราชมาตั้งแต่ภพชาติไหนหนอ

ที่สำคัญคือ  พระเจ้าอโศกทรงยืนยันว่า  เสาอโศกบันทึกคำสอนของพระองค์เอง ชัดมั้ยท่านคึกฤทธิ์  โสตฺถิผโล